Dnia 17 października 2008r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Somoninie odbyło się X Forum Twórczości Ludowej Ziemi Kaszubskiej. Tego roku tematem przewodnim był haft kaszubski. Głównym organizatorem tego spotkania był Gminny Ośrodek Kultury w Somoninie.
W Forum wzięło udział sześćdziesięcioro twórców, w tym ponad czterdzieścioro hafciarzy. Na głównych holach wystawiono zatem kilkadziesiąt stoisk, na których można było podziwiać nie tylko stroje czy serwetki kaszubskie, ale również inne wyroby, np. drewniane ptaszki, rzeźby postaci oraz tabakę. Artyści, którzy odwiedzili naszą szkołę przyjechali m.in. z Tucholi, Chojnic, Kartuz, Gdyni, Żukowa, Kościerzyny, Starogardu Gdańskiego, Pucka, Hopowa, Szymbarku, Wejherowa, Bytowa, Brus, Stężycy, Sierakowic, Ostrzyc i Sulęczyna.
Część merytoryczna imprezy odbywała się w szkolnej auli. Oprócz wystawców, artystów i zaproszonych gości, brali w niej udział również uczniowie. Pani Ewa Gilewska, kustosz Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku, wygłosiła wykład na temat haftu kaszubskiego. Prelegentka omówiła jego historię oraz główne rodzaje – tzw. szkoły. Przypomniała również postaci zasłużone dla rozwoju tej dziedziny. Podczas przerw wywiązywały się żywe dyskusje, w których twórcy wymieniali się doswiadczeniami. Później goście zostali zaproszeni na skromny poczęstunek, który przygotowali uczniowie naszej szkoły, pod nadzorem pani Agnieszki Sędkowskiej.
Pani Bogumiła Błażejewska udzieliła nam wywiadu na temat haftu kaszubskiego. Dowiedzieliśmy się, że występuje w nim siedem kolorów: trzy niebieskie, żółty, czerwony, zielony i czarny. Liczne jego motywy zostały zaczerpnięte z rodzimej przyrody. W wielu kompozycjach elementem wiodącym jest „drzewo życia”, którego gałęzie nie mogą się krzyżować nakładać i przeplatać, ponieważ życie człowieka powinno być proste i przejrzyste. Pani Bogumiła opowiadała nam również o szkołach hafu kaszubskiego. Zwróciła uwagę na szkołę żukowską i pucką.
Szkoła żukowska
Najstarszą szkołą jest szkoła żukowska, która dała początek innym tj. wdzydzkiej, puckiej, wejherowskiej. Haft żukowski został zapoczątkowany przez norbertanki sprowadzone ok. 1209r. W poklasztornym skarbcu kościoła w Żukowie zachowały się szaty liturgiczne i parametry kościelne z wieku XVII i XVIII, będące ich dziełem, kunsztownie haftowane nićmi złotymi, srebrnymi i jedwabiem na aksamicie i adamaszku. W szkole tej uczyły się dziewczyny z dwóch szlacheckich domów gdańskich patrycjuszy. Dopiero po kasacie klasztoru przez władze pruskie w 1834 roku, uczennicami sióstr, pozostawionych na dożywociu, stały się dziewczyny z ludu. Jedwab był dla nich za drogi, więc zaczęły haftować na swojskim płótnie lnianym, nićmi barwionymi dowolnymi sposobami.
Szkoła pucka
Szkoła ta sięga tradycjami, podobnie jak szkoła żukowska, w minione stulecia. Haft na Pobrzeżu Kaszubskim zapoczątkowały cysterki z Żarnowca. Znakomicie prowadziły przy klasztorze szkołę dla panien z możnych domów, ucząc haftu. Później, po roku 1589 aż do kasaty klasztoru przez władze pruskie, ich dzieło kontynuowały bernardynki, które przejęły klasztor. W hafcie puckim przeważają kolory niebieskie, również granatowy. Wyróżniającymi szkołę pucką motywami, niespotykanymi w innym hafcie, są sieci.
X Forum Twórczości Ludowej było dla nas wspaniałą okazją do głębszego poznania haftu kaszubskiego, jako istotnego elementu kultury naszej małej ojczyzny.
